Jan Niecisław Ignacy Baudouin de Courtenay jest jednym z najbardziej znanych filologów z Polski, wybitnym językoznawcą i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Niewiele osób wie, że Baudouin de Courtenay jest warszawiakiem, który zasłynął na cały świat. W naszym artykule na warsaw1.one opowiemy mało znane fakty biograficzne z życia i działalności wybitnego naukowca.
Biografia naukowca
Baudouin de Courtenay urodził się pod Warszawa, w Radzyminie w rodzinie słynnego francuskiego arystokraty, który kiedyś przeniósł się do Warszawy. W 1862 roku Baudouin de Courtenay rozpoczął naukę w Szkole Głównej (znanej instytucji edukacyjnej w stolicy Polski, która później stała się podstawą potężnej komórki edukacyjnej – Uniwersytetu Warszawskiego).
Już w 1866 roku Baudouin de Courtenay ukończył kierunki – historię i filologię. Podczas studiów otrzymał nagrodę od Ministerstwa Edukacji Imperium Rosyjskiego, która dała mu możliwość studiowania w najbardziej prestiżowych instytucjach w Europie. Studia za granicą otworzyły ogromny potencjał u Baudouina de Courtenay. Co najważniejsze, zauważyli go najsłynniejsi naukowcy tamtych czasów.
W 1870 roku na Uniwersytecie w Lipsku Baudouin de Courtenay obronił pracę doktorską w języku polskim na temat filologiczny „O języku staropolskim sprzed wieku XIV”.
Działalność społeczna naukowca
Od 1910 roku Baudouin de Courtenay aktywnie uczestniczył w życiu społecznym i politycznym Polski. Opowiadał się za niepodległością kulturową Polski, walczył o jej język i wartości.
Ze względu na swoją pozycję Baudouin de Courtenay był kilkakrotnie aresztowany. W 1915 został zatrzymany z powodu artykułu o narodowej autonomii języka polskiego. W więzieniu Imperium Rosyjskiego spędził trzy miesiące.
Baudouin de Courtenay powrócił do rodzinnej Polski dopiero po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Tam kontynuował aktywną działalność naukową i społeczną. W 1922 roku Baudouin de Courtenay został nominowany na kandydata na prezydenta Polski, chociaż sam naukowiec nigdy tego nie chciał.
Od 1919 roku Baudouin de Courtenay był emerytowanym profesorem i kierownikiem Katedry Językoznawstwa na Uniwersytecie Warszawskim.
Jednym z najbardziej głośnych oświadczeń Baudouina de Courtenay było wycofanie się z Kościoła rzymskokatolickiego w 1927 roku. Do końca życia Baudouin de Courtenay zajmował się działalnością naukową i polityczną. Znany naukowiec zmarł w Warszawie.
Wkład w rozwój nauki
Baudouin de Courtenay wniósł ogromny wkład we współczesne językoznawstwo i lingwistykę. Wcześniej w językoznawstwie europejskim dominował kierunek historyczny, to znaczy języka uczyli się tylko z pomocą pisma. Baudouin de Courtenay udowodnił, że znaczenie języka tkwi w działalności językowej, co oznacza, że należy uczyć się żywego języka i dialektów. Takie podejście do nauki języka pozwala uświadomić sobie, jak język faktycznie funkcjonuje.
Baudouin de Courtenay założył Kazańską szkołę językową i napisał szereg prac z zakresu językoznawstwa ogólnego, indoeuropejskiego, słowiańskiego, polskiego i rosyjskiego. Stworzył teorię fonemów i opozycji fonetycznych.
Baudouin de Courtenay założył również fonologię. Po raz pierwszy w historii wprowadził modele matematyczne do językoznawstwa. W swoich pismach warszawski naukowiec udowodnił, że na rozwój języka można wpływać. Dzięki jego działalności pojawił się nowy kierunek w językoznawstwie – fonetyka eksperymentalna.
W swoich badaniach Baudouin de Courtenay skupił się na badaniu społecznej natury języka, pokrewieństwa języków. Aktywnie studiował różne dialekty, etymologię słów i tworzył własne słowa.
W czasach radzieckich Baudouin de Courtenay był ostro krytykowany za swoje badania. W końcu aktywnie walczył także o niepodległość języka i literatury ukraińskiej i aktywnie sprzeciwiał się ograniczeniom językowym na Ukrainie.
