Jednym z najbardziej znanych naukowców wszech czasów w Polsce jest wybitny Wacław Sierpiński – matematyk, profesor i doktor filozofii. Niewiele osób wie, że Wacław Sierpiński urodził się i zmarł w Warszawie. Zebraliśmy najciekawsze fakty z życia i działalności naukowej Wacława Sierpińskiego na warsaw1.one.
Wczesne lata i pierwsze sukcesy
Wacław Sierpiński urodził się 14 marca 1882 roku w Warszawie w rodzinie lekarza. Od dzieciństwa Wacław bardzo interesował się nauką: nauczył się czytać i pisać jeszcze przed pójściem do pierwszej klasy. Wacław Sierpiński rozpoczął naukę w miejscowym gimnazjum. Podczas nauki szczególną uwagę i zainteresowanie przyciągnęła matematyka, której później Wacław Sierpiński poświęcił swoje życie.
Po ośmiu latach Wacław Sierpiński z powodzeniem ukończył gimnazjum i rozpoczął studia na Wydziale Fizyko-Matematycznym. Uniwersytet Warszawski miał wówczas niewystarczającą liczbę wykładowców i profesorów z powodu zakazów carskiego rządu Rosji. Dlatego w 1896 roku młody doktor nauk matematycznych, wybitny ukraiński matematyk Gieorgij Woronoj, zaczął uczyć przedmiotów matematycznych na uniwersytecie, na który wstąpił Wacław Sierpiński. Wyobraźcie sobie, że pod koniec XIX wieku na Uniwersytecie Warszawskim pracowało tylko dwóch profesorów na Wydziale Fizyko-Matematycznym.
Gieorgij Woronoj doskonale zdawał sobie sprawę z pragnienia polskich studentów uzyskania niepodległości i wolności. Dlatego przyczynił się do ustanowienia procesu edukacyjnego na Wydziale. To wtedy Woronoj zauważył młodego i aktywnego studenta, który interesował się matematyką i miał do niej talent. Był to Wacław Sierpiński. Profesor uważnie śledził młodego studenta, jego pierwsze sukcesy i zwycięstwa. Już w 1904 roku Wacław Sierpiński został poproszony o napisanie pierwszej pracy naukowej na temat teorii liczb.
Młody student Wacław Sierpiński nie zawiódł nauczycieli i doskonale poradził sobie z zadaniem. Za swoją pracę naukową został odznaczony złotym medalem. Od tego czasu życie Wacława zmieniło się na zawsze.
Działalność poza Warszawą
Rok 1905 w historii Polski i Warszawy był dość burzliwy i pełen wielu wydarzeń. Wtedy na terenie całej Rosji rozpoczęły się aktywne rewolucje, które zajęły także Warszawę. Studenci, jako jedno z najbardziej aktywnych ogniw społeczeństwa, uczestniczyli również w protestach wraz z pracownikami. W szczególności Wacław Sierpiński wielokrotnie uczestniczył w rewolucjach. Rząd carski nie chciał się z tym pogodzić i przy pomocy policji i wojska brutalnie tłumił wszelkie wystąpienia. Uniwersytet Warszawski był zamknięty przez prawie dwa lata.
Wacław Sierpiński podjął wówczas decyzję o opuszczeniu stolicy i przeniesieniu się do Krakowa, będącego wówczas częścią Cesarstwa Austro-Węgierskiego. W Krakowie Wacław Sierpiński podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, a już dwa lata później uzyskał swój pierwszy stopień naukowy doktora.
W 1908 roku Wacław Sierpiński został mianowany adiunktem na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie był profesorem. Wacław Sierpiński jako pierwszy wykładał we Lwowie wiele dyscyplin matematycznych. Wraz z Józefem Puzyną założył w mieście seminarium matematyczne. Następnie Sierpiński zaczął drukować wszystkie swoje wykłady, które były masowo rozpowszechniane wśród studentów.
Wacław Sierpiński aktywnie pomagał uzdolnionym studentom i przyczyniał się do ich działalności naukowej. W szczególności to on pomógł Myronowi Zarytsky’emu
– wybitnemu ukraińskiemu matematykowi wykazać się i odnaleźć się w nauce.
Wykładając studentom, Wacław Sierpiński prowadził własne badania i już w 1907 roku opublikował swoją pierwszą dużą pracę naukową na temat teorii mnogości.
W 1911 roku Akademia Umiejętności w Krakowie przyznała Sierpińskiemu nagrodę za jego prace naukowe.
I wojna światowa i jej wpływ na przyszłość naukowca
Na początku I wojny światowej rząd carski ustanowił szereg środków „oczyszczania” tyłów od podejrzanych osób. Dlatego Wacław Sierpiński został zesłany do Wiatki, później przeniósł się do Moskwy.
Życie na obczyźnie negatywnie wpłynęło na stan fizyczny i moralny naukowca. Został całkowicie oderwany od swojej ojczyzny i ukochanej pracy. Niezdolność pracy naukowej zabiła naukowca od wewnątrz. W Moskwie szukał możliwości przywrócenia swojej działalności naukowej i wtedy poznał słynnego matematyka Nikołaja Łuzina.
Wacław Sierpiński mógł wrócić do Warszawy dopiero po zakończeniu przewrotu październikowego w 1918 roku. W swoim rodzinnym mieście zaczął wykładać dyscypliny matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Profesor Wacław Sierpiński radykalnie zmienił proces edukacyjny na uniwersytecie i wdrożył potężną pracę organizacyjną, aby ustabilizować pracę wszystkich działów uczelni.
Aktywnie przyczynił się do uzupełnienia kadry profesorskiej Wydziału Matematyki, ponieważ nawet po I wojnie światowej na uniwersytecie nie było wystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników.
Wśród studentów Wacława Sierpińskiego jest wielu utalentowanych ludzi, z których większość poświęciła swoje życie matematyce i odniosła ogromny sukces.
II wojna światowa
II wojna światowa była fatalna dla wielu wybitnych polskich naukowców. Większość z nich zginęła w ciężkich udrękach i torturach, większość elit została wysłana do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżyli swoje dni. Uniwersytet Warszawski został zniszczony, a wszystkie biblioteki spalone.
Wacław Sierpiński cudem uratował życie, ukrywając się w podziemnym uniwersytecie. Tam kontynuował pracę ze studentami i pisanie swoich prac naukowych. Po zakończeniu II wojny światowej Wacław Sierpiński przeniósł się do Krakowa, gdzie pracował na miejscowym uniwersytecie. Kiedy Uniwersytet Warszawski wznowił działalność, Wacław Sierpiński wrócił do rodzinnego miasta i kontynuował nauczanie studentów dyscyplin matematycznych.
Wacław Sierpiński zmarł 21 października 1969 w Warszawie, tam został pochowany. Wybitny naukowiec poświęcił całe swoje życie nauce, w jej rozwój wniósł ogromny wkład.
Największe osiągnięcia naukowca
Rząd Polski w 1949 roku odznaczył działalność dydaktyczną i naukową Wacława Sierpińskiego, przyznając wybitnemu naukowcowi Nagrodę Państwową I stopnia.
Trzy lata później Sierpiński został wybrany wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk. Również za pomocą Sierpińskiego w Polsce powstał Instytut Matematyczny Polskiej Akademii Nauk który miał prowadzić badania w wielu dziedzinach matematycznych.
Wacław Sierpiński na zawsze pozostał ojcem polskiej szkoły matematyki.
Ponadto Wacław Sierpiński otrzymał honorowe stopnie naukowe z uniwersytetów we Lwowie, Limie, Amsterdamie, Sofii, Pradze, Wrocławiu, Lucknow i Moskwie.
Wacław Sierpiński był członkiem wielu towarzystw, w tym Geograficznego w Limie, Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Liège, Bułgarskiej Akademii Nauk, Akademii Nauk Ścisłych, Fizycznych i Przyrodniczych w Limie, Niemieckiej Akademii Nauk, Amerykańskiej Akademii Sztuki i Nauki i nie tylko. Ta lista jest ogromna, ponieważ Wacław Sierpiński jest jednym z najwybitniejszych naukowców na świecie.
Imieniem Wacława Sierpińskiego nazwano krater na Księżycu. Również w 1951 roku wydano imienny medal z płaskorzeźbą Sierpińskiego.
Zainteresowania naukowe matematyka
Wacław Sierpiński zbadał ogromny zakres problemów matematycznych. Większość z nich stała się klasyczna i weszła do nowoczesnych podręczników matematycznych. Badał pojęcie trójkątów krzywoliniowych, krzywej na płaszczyźnie, które nadal są nazwane na cześć wybitnego naukowca.
Kontynuował dzieło swojego genialnego nauczyciela i mentora G. Woronogo: jego potencjał naukowy obejmował ponad siedemset tematów.
Wacław Sierpiński jest autorem trzydziestu podręczników uniwersyteckich oraz wielu popularnych monografii i artykułów naukowych. Większość z nich została przetłumaczona na języki obce. Dużą uwagę Wacław Sierpiński poświęcił również rozwojowi i wydawaniu periodycznej prasy matematycznej.
