Bank Gospodarstwa Krajowego to jeden z najstarszych polskich banków państwowych z siedzibą w Warszawie. To jedyny bank w Polsce należący do rządu, pisze warsaw1.one.
Wydawałoby się, że co może być ciekawego i ekscytującego w historii banku? Warto jednak zwrócić uwagę na fakty z przeszłości Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie.
Historia banku: okres przedwojenny
Polski Bank Gospodarstwa Krajowego powstał w 1924 roku. Inicjatorem powstania instytucji był dwukrotny premier i minister skarbu Władysław Grabski. Bank Gospodarstwa Krajowego powstał w wyniku połączenia trzech innych banków, które istniały już w Polsce i wywodziły się z Galicji: Polskiego Banku Krajowego, Państwowego Banku Odbudowy oraz Zakładu Kredytowego Miast Małopolskich.
Pierwszym prezesem (tak nazywano szefów banku) był lekarz, mąż stanu i polityk Polski, ekonomista, prawnik, były premier i minister finansów Jan Kanty Steczkowski. Funkcję tę pełnił do 1927 roku.
Jego następcą został pochodzący z obwodu lwowskiego, aktywny działacz społeczny i polityczny generał Brygady Wojska Polskiego Roman Górecki.
Cechą działalności Banku Gospodarstwa Krajowego było nie tylko udzielanie pożyczek na długi okres czasu poprzez emisję listów zastawnych i nie tylko, ale również pożyczek samorządowych. Bank zajmował się obsługą kredytów dla instytucji oszczędnościowych oraz wykonywał inne czynności bankowe. Praca banku była kontrolowana przez krajowe i lokalne przedsiębiorstwa państwowe.
Była to odnosząca sukcesy instytucja państwowa w Warszawie, z której usług korzystali nie tylko Polacy, ale także klienci z innych krajów.
Do 1931 r. siedziba centrali banku znajdowała się jednocześnie w kilku lokalizacjach w Warszawie. Później niektóre wydziały zostały przeniesione do Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich, który należał do banku. W latach 1928-1931 w samym sercu Warszawy, przy Alejach Jerozolimskich, powstał gmach, w którym mieściła się siedziba banku. Ten budynek stał się popularnym miejscem wśród turystów i właśnie tam od wielu lat mieści się Bank Gospodarstwa Krajowego.
Wsparcie gospodarcze dla Polski: jak działał Bank Gospodarstwa Krajowego
Bank Gospodarstwa Krajowego od samego początku swojego istnienia wspierał wszelkimi sposobami rozwój gospodarki, co miało znaczący wpływ na rozwój Polski. Bank koncentrował swoją działalność na instytucjach i przedsiębiorstwach państwowych. W krótkim czasie Bank Gospodarstwa Krajowego stał się najaktywniejszym bankiem, który uczestniczył we wszystkich dużych inwestycjach w tym czasie.
Bank zajmował się także ochroną i modernizacją strategicznych przedsiębiorstw państwowych. To było podstawą powstania koncernu Banku Gospodarstwa Krajowego, w skład którego wchodziła duża liczba przedsiębiorstw odgrywających ważną rolę w gospodarce i obronności Polski. W 1936 r. Bank Gospodarstwa Krajowego został włączony do Centralnego Okręgu Przemysłowego, gdzie realizował państwowe plany inwestycyjne.
Budownictwo mieszkaniowe
Budownictwo mieszkaniowe w Warszawie i innych miastach Polski było drugim przedmiotem aktywności Banku Gospodarstwa Krajowego w okresie przedwojennym. W szczególności bank kredytował budowę. Taka działalność nie tylko zaspokajała potrzeby mieszkaniowe Polaków, ale była także uznawana za potężne narzędzie szybkiego rozwoju gospodarki. Budowa budynków mieszkalnych odbywała się ze środków własnych banku oraz częściowo ze środków państwowych.
Bank Gospodarstwa Krajowego był jednym z udziałowców Towarzystwa Osiedli Robotniczych („TOR”). Na początku wojny finansowana przez bank marka TOR wybudowała w całej Polsce ponad osiem tysięcy nowych budynków mieszkalnych.
W 1927 r. utworzono w Warszawie Fundusz Kwaterunku Wojskowego, który był obsługiwany przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Działalność funduszu koncentrowała się na finansowaniu budowy domów dla wojska, w szczególności dla oficerów i podoficerów. Budynki mieszkalne powstały w ponad 50 polskich miastach, a najsłynniejsze z nich powstały w stolicy Polski. Część z nich została odrestaurowana po II wojnie światowej.
Bank w czasie II wojny światowej
6 września 1939 r. pociągiem ewakuacyjnym oddział banku przeniósł się do Równego, gdzie w czasie wojny mieściła się jego siedziba. W Warszawie pozostała tylko niewielka część kierownictwa. Ewakuowano szereg dokumentów, papierów wartościowych, a także ponad trzystu pracowników banku wraz z rodzinami.
17 września 1939 r. cały sztab kryzysowy banku został ewakuowany do Rumunii. Najpierw kierownictwo Banku Gospodarstwa Krajowego przeniosło się do Bukaresztu, później do Paryża. W czerwcu 1940 r. bank przeniósł się do Londynu. Podczas II wojny światowej działalność banku była całkowicie skoncentrowana na zabezpieczeniu środków banku na rachunkach bankowych w krajach nieobjętych wojną. Około 10 milionów złotych znajdowało się w bankach w Szwecji, USA i Wielkiej Brytanii.
Bank w okresie powojennym i dotychczas
Pierwszy oddział Banku Gospodarstwa Krajowego w Polsce po zakończeniu II wojny światowej został otwarty 12 sierpnia 1944 roku. Od tego czasu zaczęto otwierać oddziały bankowe w innych miastach Polski, zwłaszcza w Warszawie. W okresie powojennym bank otrzymał środki na kredytowanie odbudowy zniszczonego przez wojnę przemysłu i budownictwa.
W 1948 r., zgodnie z nowym dekretem o reformie systemu bankowego, Bank Gospodarstwa Krajowego miał zostać przekształcony w Bank Inwestycyjny. Tak się jednak nie stało i już w 1950 roku bank otrzymał własny budżet, a wszystkie jego struktury zostały wydzielone z Banku Inwestycyjnego. Bank otrzymał nowy statut 28 lipca 1989 roku zarządzeniem Ministra Finansów. Następnie głównym zadaniem działalności banku stało się finansowanie inwestycji, budowa nowych przedsiębiorstw oraz finansowanie już istniejących w Polsce. Ponadto Bank Gospodarstwa Krajowego uzyskał prawo do obrotu i emisji nowych papierów wartościowych. W 1990 roku centrala banku przeniosła się do pomieszczenia Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Siedem lat później bank powrócił w swoje historyczne miejsce i założył tam siedzibę, która działa do dziś.
